Ανακοίνωση τύπου: Μελέτη εξέλιξης τιμών οπωροκηπευτικών προϊόντων ΙΕΛΚΑ‏

Αναρτήθηκε: Oct 18, 2012

Η παρούσα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ)  παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας της εξέλιξης των τιμών οπωροκηπευτικών προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο 2012. Βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το επίσημο παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, εμφανίζεται σημαντική μείωση των τιμών των οπωροκηπευτικών την τελευταία διετία (Σεπτέμβριος 2010-Σεπτέμβριος 2012) κατά 5,28% (σχήμα 1). Η μείωση αυτή είναι σημαντικά μεγαλύτερη για τα κηπευτικά και φτάνει το 10,17%. Αντίθετα τα φρούτα παρουσιάζουν μικρή αύξηση κατά 3,18% για την οποία ευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά ο αυξημένος ΦΠΑ από 9% σε 13% που επιβλήθηκε τα τελευταία δύο χρόνια (από 9% σε 11% το 2010 και από 11% σε 13% το 2011).

Όσον αφορά συγκεκριμένα είδη (Πίνακας 1), τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση εμφανίζει το πορτοκάλι Βαλέντσια[1] κατά -42% η πιπεριά κατά -24% και η Μελιτζάνα κατά -21%. Όσον αφορά τα πιο σημαντικά είδη για τη διατροφή του Έλληνα καταναλωτή, η τομάτα παρουσιάζει μείωση κατά -14,89% και η πατάτα ελάχιστη αύξηση κατά 3,45%.

Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν την εύρυθμη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας στα σουπερμάρκετ για τα βασικά οπωροκηπευτικά. Όπως προκύπτει από την ανάλυση κόστους που πραγματοποιήθηκε (σχήμα 2) για την εφοδιαστική αλυσίδα με ως κανάλι τελικής πώλησης το σουπερμάρκετ, το μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση της τελικής τιμής παίζει η πρωτογενής παραγωγή κατά 43%, ακολουθεί η Συσκευασία-Διακίνηση-Χονδρικό Εμπόριο κατά 27%, το σημείο Πώλησης Λιανικής στο σουπερμάρκετ με 19% και τέλος ο ΦΠΑ σε ποσοστό 11% (λάβετε υπόψη ότι ο ΦΠΑ σήμερα είναι στο 13%). Φυσικά τα ποσοστά διαφοροποιούνται από προϊόν σε προϊόν και από εποχή σε εποχή, καθώς υπάρχουν ιδιαίτερα κόστη που πρέπει να ληφθούν υπόψη (όπως για παράδειγμα η ψύξη για τη συντήρηση συγκεκριμένων προϊόντων

Η σύγκριση που πραγματοποιήθηκε με την αντίστοιχη Ισπανική αγορά οπωροκηπευτικών (σχήμα 3), για την τελική διαμόρφωση του κόστους και των τελικών τιμών συνολικά κατά την διάρκεια του 2011, εξάγει ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Προκύπτει καταρχήν μικρότερη μέση τελική τιμή στην Ελλάδα σε σχέση με την Ισπανία κατά περίπου 25%. Προκύπτει επίσης πολύ χαμηλότερη τιμή παραγωγού στην Ισπανία σε σχέση με την Ελλάδα. Τέλος, ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η σημαντική διαφορά στην «επιβάρυνση» της τελικής τιμής των ο-πωροκηπευτικών από το κανάλι πώλησης σουπερμάρκετ, η οποία στην Ελλάδα είναι 23% σε σχέση με 47% στην Ισπανία. Άρα προκύπτει ότι εφοδιαστικής αλυσίδας των οπωροκηπευτικών με τα ελληνικά σουπερμάρκετ ως τελικό κανάλι πώλησης έχει καλύτερη διαχείριση κόστους από την αντίστοιχη Ισπανική και αισθητά χαμηλότερα κέρδη από την εμπορία των συγκεκριμένων προϊόντων.

Το βασικό συγκριτικό μειονέκτημα της ελληνικής παραγωγής είναι η κατακερματισμένη μικρή παραγωγή, η έλλειψη και σωστού προγραμματισμού καθώς και η προβληματική διαχείριση της ποιότητας (π.χ. μη τήρηση προδιαγραφών για διαφορετικές ποιότητες). Αιτίες είναι η έλλειψη εκπαίδευσης και οργάνωσης των παραγωγών, η αστοχία επιδοτήσεων και άλλων ενισχύσεων (δηλαδή επιδότηση από το κράτος καλλιεργειών σε δυσαρμονία με την εγχώρια ζήτηση) με αποτέλεσμα να υπάρχει «άστοχη» παραγωγή, ο μικρός κλήρος που ανεβάζει το κόστος, αλλά και το υψηλό κόστος μεταφοράς και διακίνησης που σχετίζεται με την γεωγραφία της Ελλάδος και την έλλειψη υποδομών. Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η πορεία των τιμών παραγωγού στην Ελλάδα (με βάση τους δείκτες εκροών) είναι αυξητικές την τελευταία πενταετία, όταν στην Ισπανία είναι σταθεροποιητικές και ελαφρώς πτωτικές.

Στοιχεία μεθοδολογίας:

Τα στοιχεία τιμών για την Ελλάδα προέρχονται από το επίσημο παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας). Η στάθμιση στους Μέσους Όρους έχει γίνει με βάση την έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τις δαπάνες ανά νοικοκυριό στους Οικογενειακούς Προϋπολογισμούς. Τα στοιχεία για της ανάλυση κόστους (σχήματα 2 και 3) προέρχονται από την μελέτη του ΙΕΛΚΑ «Ανάλυση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Οπωροκηπευτικών Προϊόντων». Τα στοιχεία τιμών για την Ισπανία προέρχονται από το Ισπανικό Παρατηρητήριο Τιμών Τροφίμων (Observatorio de Precios de los Alimentos) του Υπουργείου Γεωργίας της Ισπανίας.

---