Σταθεροποίηση τιμών με πτωτικές τάσεις το 2011 στα σουπερμάρκετ
Η παρούσα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) παρουσιάζει τα πρώτα αποτελέσματα της ανάλυσης έρευνας της εξέλιξης των τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα για το 2011. Βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).
Σταθεροποιητική χαρακτηρίζεται η τάση των τιμών το 2011 με πραγματική μείωση του μέσου δείκτη. Όπως φαίνεται στο σχήμα 1, ο συνολικός μέσος ετήσιος δείκτης τιμών του ΙΕΛΚΑ παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος ανάμεσα στις δύο χρονιές (2010-2011), με μία ελάχιστη αύξηση κατά 0,37%. Αντίθετα ο δείκτης που σταθμίζεται ώστε να μην περιλαμβάνει τις αυξήσεις του ΦΠΑ εμφανίζει μία σημαντική μείωση κατά 1,6% (ο ΦΠΑ αυξήθηκε συνολικά κατά 4% από 9% σε 13% και από 19% σε 23% σταδιακά από τον Απρίλιο του 2010 έως τον Ιανουάριο του 2011). Η προσπάθεια των προμηθευτών και των σουπερμάρκετ για μείωση των τιμών αποκτά μεγαλύτερη σημασία αν λάβουμε υπόψη ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 3,33% από το 2010 στο 2011, ενώ ο διεθνής δείκτης πρώτων υλών τροφίμων και ποτών αυξήθηκε από το 2010 στο 2011 κατά 19,34%[1].
Το σχήμα 2 παρουσιάζει την συνολική διακύμανση του δείκτη τιμών στα σουπερμάρκετ την τελευταία διετία. Πιο συγκεκριμένα, ο γενικός δείκτης του οργανωμένου λιανεμπορίου παρουσιάζει τάση πραγματικής μείωσης των τιμών καθώς παρά τις αυξήσεις του ΦΠΑ κατά 4% και παρά τις ανοδικές τάσεις του πληθωρισμού, αυξήθηκε σε διάστημα 24 μηνών μόλις κατά 2,12% (σχήμα 2). Χαρακτηριστικό είναι ότι ο αντίστοιχος δείκτης που σταθμίζεται ώστε να μην περιλαμβάνει τις αυξήσεις του ΦΠΑ ήταν πτωτικός συνολικά την εξεταζόμενη περίοδο και τους τελευταίους 24 μήνες έχει μειωθεί κατά 1,34%.
Συγκεκριμένα για το 2011, όπως φαίνεται στο σχήμα 3 η τάση ήταν έντονα σταθεροποιητική. Σε σχέση με τον Ιανουάριο 2011, ο γενικός δείκτης στο τέλος του 2011 παρουσιάζει αύξηση μόλις κατά 0,21%. Ειδικά για τις επιμέρους κατηγορίες των προϊόντων, τη μεγαλύτερη μείωση παρουσίασαν τα αλκοολούχα ποτά με τον αντίστοιχο δείκτη να μειώνεται κατά 3,55% από τον Ιανουάριο ως τον Δεκέμβριο του 2011. Σημαντική μείωση επίσης σημείωσαν τα είδη καθαριότητας και υγιεινής κατά 1,33%. Αύξηση παρουσίασε ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών κατά 1,66% ως αποτέλεσμα και της σημαντικής αύξησης των πρώτων υλών περίπου κατά 20%.
Στο σχήμα 4 φαίνεται η σύγκριση του δείκτη οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) του ΙΕΛΚΑ με τους δείκτες της ΕΛ.ΣΤΑΤ. που περιλαμβάνουν και άλλα σημεία πώλησης προϊόντων στις μετρήσεις τους. Όπως φαίνεται ο δείκτης του οργανωμένου λιανεμπορίου (σουπερμάρκετ) είχε σημαντικά χαμηλότερη πορεία από τους αντίστοιχους συνολικούς δείκτες και αυξήθηκε μόλις κατά 0,21%, όταν ο δείκτης της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τη διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά αυξήθηκε κατά 3,21% και ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή κατά 3,15%.