Μελέτη τιμών στο λιανεμπόριο τροφίμων για το Α’ εξάμηνο 2011‏

Αναρτήθηκε: Jul 25, 2011

Εξέλιξη Τιμών στο Οργανωμένο Λιανεμπόριο
Τροφίμων το Α’ Εξάμηνο 2011
(Ιανουάριος – Ιούνιος)

 

Η παρούσα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ)  παρουσιάζει τα αποτελέσματα οργανωμένης  έρευνας της εξέλιξης των τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2011 (Ιανουάριος-Ιούνιος). Βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου (Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).

Η παρακολούθηση των δεικτών τιμών για το πρώτο εξάμηνο του 2011 (σχήμα 1) δείχνει τις σταθεροποιητικές τάσεις ως οργανωμένη προσπάθεια των προμηθευτών με τους λιανεμπόρους. Ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών παρουσιάζει μία τάση συγκράτησης των τιμών καθώς παρά την αύξηση του ΦΠΑ από 11% σε 13% από 1/1/2011, ο δείκτης αυξήθηκε μόλις κατά 0,73% σε σχέση με τον Ιανουάριο 2011 και 1,38% σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2010. Ο δείκτης ειδών καθαριότητας και υγιεινής είχε σταθεροποιητική πορεία και πτωτική τάση καθώς μειώθηκε κατά -0,25% από τον Δεκέμβριο 2011 έως τον Ιούνιο 2011.

Η εξέταση των δεικτών συνολικά για το 18μηνο Ιανουάριος 2010 – Ιούνιος 2011 (σχήματα 1 και 2) αναδεικνύει σε βάθος χρόνου τις τάσεις συγκράτησης των τιμών από τους προμηθευτές και τους λιανεμπόρους. Παρά την δυσμενή φορολογία (μόνο ο ΦΠΑ έχει αυξηθεί από τον Μάρτιο 2010 ως τον Δεκέμβριο 2010 κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες για όλα τα είδη), ο γενικός δείκτης τιμών για το οργανωμένο λιανεμπόριο παρουσιάζει αύξηση κατά μόλις 2,32% σε διάστημα 18 μηνών, ενώ ο σταθμισμένος δείκτης χωρίς τις αυξήσεις ΦΠΑ παρουσιάζει μείωση κατά 1,3%. Την ίδια στιγμή ο γενικός δείκτης καταναλωτή έχει αυξηθεί κατά 7,85% και ο υποδείκτης διατροφής και μη αλκοολούχων ποτών της ΕΛ.ΣΤΑΤ. κατά 4,16%, που λαμβάνει υπ’ όψιν τιμές από περισσότερα σημεία πώλησης όπως μικρά καταστήματα και λαϊκές αγορές. Άρα η εξέλιξη των τιμών στα σουπερμάρκετ (δείκτης ΙΕΛΚΑ) ήταν χαμηλότερη κατά μέσο όρο από το υπόλοιπο της αγοράς.

Σχήμα 2: Σύγκριση υποδείκτη τιμών οργανωμένου λιανεμπορίου με υποδείκτη τιμών καταναλωτή 1/2010-6/2011

Χαρακτηριστική της τάσης συγκράτησης είναι σύγκριση των τιμών του Δεκεμβρίου 2010 με τον Ιούνιο 2011 (διάστημα 7 μηνών). Τα αποτελέσματα (σχήμα 3) δείχνουν το 50% των προϊόντων να μειώνουν ή να κρατούν σταθερή την τιμή τους,. Στην περίπτωση όμως που ληφθεί υπ’ όψιν η αύξηση του ΦΠΑ 2% που ίσχυσε από 1/1/2011 για τα τρόφιμα, τότε το 64% των προϊόντων μείωσαν την τιμή τους ή έμειναν σταθερά και μόλις το 36% αύξησαν την τιμή τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά που επιβαρύνθηκαν με την επιπλέον φορολογία τον Ιανουάριο, στο 68% των προϊόντων, δηλαδή τα 2/3, η τελική τιμή τους είχε εξέλιξη τιμής χαμηλότερη από το 2% του επιπλέον ΦΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά (προμηθευτές και λιανεμπόριο) απορρόφησε στη συντριπτική πλειοψηφία των προϊόντων τροφίμων τις αυξήσεις του ΦΠΑ.

 

Το σχήμα 5 απεικονίζει συγκριτικά τους μέσους δείκτες τιμών για το Α’ εξάμηνο του 2010 και το Α’ εξάμηνο του 2011. Ο γενικός δείκτης του οργανωμένου λιανεμπορίου παρουσιάζει μία αύξηση 1,19%. Ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών μία αύξηση 1,56% και ο δείκτης ειδών καθαριότητας και υγιεινής μία αρκετά μικρότερη αύξηση 0,47%. Όμως οι προσαρμοσμένοι δείκτες χωρίς την αύξηση του ΦΠΑ παρουσιάζουν μείωση -1,7% για τον γενικό δείκτη λιανεμπορίου, μείωση -1,6% για τον δείκτη τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών και μείωση -2% για τον δείκτη ειδών καθαριότητας και υγιεινής. Τα αποτελέσματα είναι αρκετά θετικά αν αναλογιστούμε τόσο την επιπλέον φορολογία (ΦΠΑ, αλλά και λοιποί φόροι), την αύξηση των τιμών πρώτων υλών το τελευταίο έτος, αλλά και τις πληθωριστικές τάσεις στη χώρα. Οι σταθεροποιητική τάση των δεικτών σε βάθος χρόνου αντικατοπτρίζει απορρόφηση της επιπλέον φορολογίας, ενώ στην περίπτωση των ειδών καθαριότητας και υγιεινής παρατηρείται πτώση των τιμών το τελευταίο εξάμηνο.

 

 

Οι τιμοληψίες που παρέχει το Παρατηρητήριο Τιμών της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου προέρχονται από σχεδόν 1.000 σημεία πώλησης πανελλαδικώς και αφορούν περισσότερα από 1.500 προϊόντα του κλάδου του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων. Οι τιμές παρέχονται κάθε δύο εβδομάδες. Τα στοιχεία αυτά, που είναι δημοσίως γνωστά στην ιστοσελίδα www.e-prices.gr, επεξεργάζονται λεπτομερώς από το ΙΕΛΚΑ, προκειμένου να παραχθούν οι αναλύσεις της παρούσας μελέτης. Σημειώνεται ότι οι τιμοληψίες από το οργανωμένο λιανεμπόριο δεν περιλαμβάνουν συνήθως τις περιοδικές προσφορές –εκπτώσεις των προϊόντων, που σημαίνει ότι ο τελικός καταναλωτής κατά μέσο όρο συναλλάσσεται σε χαμηλότερες τιμές.

Η παρούσα ανάλυση περιλαμβάνει 1.095 κωδικούς προϊόντων για τους οποίους υπάρχουν επαρκή στοιχεία σε γενικούς δείκτες εξέλιξης τιμών (δηλαδή κωδικοί για τους οποίους υπάρχουν συνεχή στοιχεία τιμών για όλους τους μήνες από τον Ιανουάριο 2010 έως και τον Ιούνιο 2011). Εξαιρέθηκαν οι κωδικοί των κατηγοριών «Κρέατα» και «Φρούτα και λαχανικά» λόγω μικρού αριθμού τιμοληψιών στους περισσότερους κωδικούς. Επίσης εξαιρέθηκαν οι κωδικοί της κατηγορίας «Αλκοολούχα ποτά», πρώτον λόγω της νέας υψηλής φορολογίας που τους έχει επιβληθεί και δεύτερον, γιατί και η ΕΛ.ΣΤΑΤ. τα αναθέτει σε διαφορετική κατηγορία. Το σύνολο των διαθέσιμων κωδικών ήταν 1.238. Οι Δείκτες τιμών υπολογίζονται με βάση τον σταθμισμένο μέσο των κατηγοριών λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον όγκο των πωλήσεων ανά υποκατηγορία. Οι δείκτες με την ένδειξη «χωρίς τις αυξήσεις ΦΠΑ» υπολογίζονται με βάση τις τιμές χωρίς τις επιπλέον αυξήσεις του ΦΠΑ. Για τα τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά οι αυξήσεις του ΦΠΑ ήταν οι εξής: Τον Απρίλιο 2010 από 9% σε 10%, τον Ιούλιο 2010 από 10% σε 11% και τον Ιανουάριο 2011 από 11% σε 13%. Για τα είδη καθαριότητας και υγιεινής οι αυξήσεις του ΦΠΑ ήταν οι εξής: Τον Απρίλιο 2010 από 19% σε 21% και τον Ιούλιο 2010 από 21% σε 23%.