Η παρούσα έκθεση του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) παρουσιάζει τα αποτελέσματα έρευνας της εξέλιξης των τιμών των προϊόντων του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) στην Ελλάδα το 2014. Βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το επίσημο παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας).
Όπως φαίνεται στο σχήμα 1, όπου απεικονίζεται η μηνιαία εξέλιξη του Δείκτη τιμών[i], οι τιμές είναι σταθερές τα τελευταία 2 χρόνια με μικρές διακυμάνσεις και βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με αυτά στις αρχές του 2010, πριν τις αυξήσεις στη φορολογία. Στο διάστημα αυτό απορροφήθηκαν πλήρως οι αυξήσεις του ΦΠΑ και των τιμών πρώτων υλών.
Ιδιαίτερα αξιοσημείωτη είναι η εξέλιξη του δείκτη τιμών όταν αφαιρεθούν οι επιδράσεις των συνεχών αυξήσεων του ΦΠΑ (από τον Μάρτιο του 2010 έως τον Σεπτέμβριο του 2011). Σε αυτή την περίπτωση ο δείκτης τιμών στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ παρουσιάζει μείωση τα τελευταία σχεδόν 4 έτη (Ιανουάριος 2010-Φεβρουάριος 2014) κατά 4% και κινείται στα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας. Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη αν ληφθεί υπόψη η αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών και στις τιμές της ενέργειας (καύσιμα και ηλεκτρική ενέργεια).
Όπως φαίνεται στο σχήμα 2 όπου συγκρίνονται οι μέσες τιμές τον βασικών κατηγοριών προϊόντων σουπερμάρκετ τον Απρίλιο 2014 με τον Απρίλιο 2013, οι περισσότερες κατηγορίες παρουσιάζουν μείωση, οι οποία είναι αξιοσημείωτα υψηλή στις περιπτώσεις των δύο κατηγοριών «Είδη καθαρισμού» και «Συσκευασμένα-Ξηρά τρόφιμα» φτάνοντας στο -4,83% και -4,03% αντίστοιχα. Μειώσεις παρουσιάζουν και οι κατηγορίες «Καφέδες και Αναψυκτικά», «Κρέατα» και «Προϊόντα υγείας και ομορφιάς».
Σημειώνεται ότι στα στοιχεία αυτά δεν περιλαμβάνεται η επίδραση των προσφορών και εκπτώσεων (είτε εκπτωτικές προσφορές είτε με τη μορφή δωροεπιταγών) οι οποίες έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα και εκτιμάται ότι έχουν επιφέρει επιπλέον όφελος στον καταναλωτή. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΕΛΚΑ εκτιμάται ότι η επίδραση της αύξησης των προσφορών το τελευταίο διάστημα αντιστοιχεί σε μείωση τιμών περίπου στο -2%. Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με την ίδια μελέτη μελέτη, το συνολικό όφελος που προσφέρεται στον καταναλωτή ξεπερνά τα 910 εκατ. ευρώ (περίπου 240 ευρώ ανά νοικοκυριό), μέσω των προσφορών (620 εκατ. ευρώ), λοιπών προωθητικών ενεργειών (130 εκατ. ευρώ) και μειώσεις τιμών (160 εκατ. ευρώ) όπως φαίνεται και στο σχήμα 2.
[i] Ο Γενικός Δείκτης Οργανωμένου Λιανεμπορίου του ΙΕΛΚΑ, που βασίζεται στα πρωτογενή δεδομένα που παρέχει το επίσημο παρατηρητήριο τιμών (www.e-prices.gr) της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή (Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας), προκύπτει από την ανάλυση των 900 περίπου κωδικών για τους οποίους υπάρχουν συνεχώς διαθέσιμα στοιχεία όλο το έτος, από τους περίπου 1.500 που είναι συνολικά διαθέσιμοι. Η δειγματοληψία περιλαμβάνει πάνω από 1.000 σημεία πώλησης των μεγάλων αλυσίδων σουπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα.